بررسی مدیریت پسماندهای بیمارستانی یمارستان امام خمینی شهرستان پلدختر در سال 95-94

پایان نامه رشته کارشناسی بهداشت با موضوع :

بررسی مدیریت پسماندهای بیمارستانی بیمارستان امام خمینی شهرستان پلدختر در سال 95-94

منحصر به فرد

چكیده :

امروزه یكی از مسائل زیست محیطی كشور مواد زاید بیمارستانی است كه به علت دارا بودن عوامل خطرناك سمی و بیماری زا از جمله زائدات پاتولوژیك ، عفونی ، دارویی شیمیایی ، رادیواكتیو و ظروف و تجهیزات درمانی از حمایت خاصی برخوردار است. مدیریت پسماندهای بیمارستانی بدلیل دارا بود پتانسیل عفونت زایی و وجود پسماندهای خطرناك بسیار حائز اهمیت است. عدم كنترل و بی توجهی نسبت به مدیریت صحیح پسماندهای بیمارستانی علاوه بر تهدید جدی برای سلامت جامعه و محیط زیست باعث اتلاف هزینه های زیاد نیز می شود این مطالعه به منظور توصیف و بررسی وضعیت مدیریت پسماندهای بیمارستانی و شناسایی و طبقه بندی پسماندهای بیمارستانی شهر پلدختر و در نهایت ارائه رهكارهای مدیریتی مناسب انجام گرفت. ابزار جمع آوری اطلاعات در این مطالعه از طریق اندازه گیری های كمی و پرسشنامه جامعی كه حاوی 7 بخش با سئوال های مربوط به هر بخش با تایید استاتید و كارشناسان مجرب بوده است. نتایج حاصل از این بررسی نشان داده است كه در بیمارستان های شهر پلدختر مقدار كل پسماندهای تولیدی 4/997 كیلوگرم در روز می باشد مقدار پسماندهای عفونی 8/284 كیلوگرم در روز و مقدار پسماندهای معمولی 6/712 كیلوگرم در روز می باشد. میانگین پسماند تولیدی بیمارستان امام خمینی (ره) پلدختر 300 کیلوگرم در روز می باشد. میانگین سرانه كل پسماند تولیدی بیمارستان های شهر پلدختر به ازای هر تخت فعال 42/3 كیلوگرم بود. میانگین سرانه پسماند عفونی و معمولی به ازای هر تخت فعال به ترتیب 05/1 و 37/2 كیلوگرم بود. درصد پسماندهای عفونی در كل بیمارستان ها برابر 30 درصد بود كه از استانداردهای ایران و جهان بالاتر است. تفكیك پسماندها در 100 درصد بیمارستان ها انجام شده و 73 درصد دارای جایگاه نگهداری موقت بودند.

کلمات کلیدی : مدیریت پسماند بیمارستانی ، پسماند عفونی ، پسماند غیر عفونی ، سرانه ی تولید پسماند شهر پلدختر

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                  صفحه

چکیده ...................................................................................................1

فصل اول : كلیات تحقیق ..........................................................................2

1-1 مقدمه..............................................................................................3

2-1 تعاریف و كلیات....................................................................................5

1-2-1 تعریف زباله و پسماند..........................................................................5

2-2-1 انواع زباله........................................................................................5

1-2-2-1 زباله های شهری...........................................................................5

2-2-2-1 زباله های صنعتی...........................................................................6

3-2-2-1 زباله های خطرناك..........................................................................6

4-2-2-1 زباله های بیمارستانی......................................................................6

3-2-1 انواع پسماند......................................................................................7

1-3-2-1 پسماندهای عادی.............................................................................7

2-3-2-1 پسماندهای پزشكی (بیمارستانی).........................................................7

3-3-2-1 پسماندهای ویژه...............................................................................7

4-3-2-1 پسماندهای كشاورزی.........................................................................7

5-3-2-1 پسماندهای صنعتی...........................................................................8

4-2-1 تعریف مواد زائد خطرناک و جامد بیمارستانی.................................................8

5-2-1 تعریف پسماند پزشكی...........................................................................8

3-1 طبقه بندی پسماندهای بیمارستانی..............................................................8

1-3-1 طبقه بندی پسماندهای بیمارستانی بر اساس نظریه WHO..................................8

1-1-3-1 پسماندهای عفونی.............................................................................9

2-1-3-1 پسماندهای آسیب­شناختی.....................................................................9

3-1-3-1 اجسام تیز و برنده...............................................................................10

4-1-3-1 پسماندهایی دارویی............................................................................10

5-1-3-1 پسماندهای ژنوتوكسیك.........................................................................10

6-1-3-1 پسماندهایی شیمیایی.........................................................................11

7-1-3-1 پسماندهای محتوی فلزات سنگین............................................................11

8-1-3-1 ظروف تحت فشار.................................................................................12

9-1-3-1 پسماندهای پرتو سازی و رادیواکتیو............................................................12 

10-1-3-1 پسماندهای عادی..............................................................................12 

2-3-1 نمونه هایی از انواع پسماندهای تولیدی در بخش های مختلف بیمارستان و نحوه

 جمع آوری آنها................................................................................................13

3-3-1 طبقه بندی پسماندهای پزشكی ویژه.............................................................20

4-1 انواع روش های تصفیه ، گند زدایی ، دفع بهداشتی مواد زائد جامد بیمارستانی.............21

1-4-1 تصفیه و دفع مواد زائد جامد بیمارستانی..........................................................21

2-4-1 روش های گندزدایی .................................................................................21

1-2-4-1 گند زدایی شیمیایی مواد زاید جامد بیمارستانی.............................................21

2-2-4-1 گند زدایی مواد زائد جامد بیمارستانی از طریق اتو كلاو.....................................22

3-2-4-1 گندزدایی از طریق پرتودهی.......................................................................24

4-2-4-1 سوزاندن..............................................................................................24

3-4-1 روش های بهداشتی دفع زباله های بیمارستانی................................................24

1-3-4-1 دفن در زمین.........................................................................................25

1-1-3-4-1 انواع روش های دفن مواد خطرناك.............................................................26

2-3-4-1 روش Encapsulation ...........................................................................26

3-3-4-1 دفن ایمن مواد زاید در داخل بیمارستان.........................................................27

4-3-4-1 زباله سوزی .........................................................................................28

5-1 مراحل مدیریت پسماند بیمارستانی از تولید تا دفع نهایی........................................28

1-5-1 كاهش در مبدأ.........................................................................................29

2-5-1 بخش تولید..............................................................................................29

3-5-1 جابجایی ، ذخیره ، پروسه زباله در محل تولید.....................................................29

4-5-1 جمع آوری................................................................................................30

5-5-1 حمل و نقل...............................................................................................30

6-5-1 پردازش و بازیافت........................................................................................31

7-5-1 بخش دفع.................................................................................................31

8-5-1 مراقبت های بعد از دفع.................................................................................31

6-1 بیان مسئله .................................................................................................32

7-1اهداف و فرضیات ............................................................................................34

1-7-1 هدف اصلی طرح ........................................................................................34

2-7-1 اهداف ویژه طرح .........................................................................................34

3-7-1 اهداف کاربردی ..........................................................................................35

4-7-1فرضیات و سوالات پژوهش .............................................................................35

1-8 پیشینه تحقیق .............................................................................................36

1-1-8 پیشینه در داخل کشور ................................................................................36

2-1-8 پیشینه در خارج کشور..................................................................................37

فصل دوم : روش کار .........................................................................................39

1-2 منطقه مورد مطالعه .......................................................................................40

1-1-2 موقعیت جغرافیایی شهر پلدختر......................................................................40

2-1-2 تاریخچه بیمارستان امام خمینی پلدختر.............................................................41

3-1-2 رسالت بیمارستان امام خمینی پلدختر ............................................................41

2-2 روش کار ...................................................................................................42

1-2-2 پرسشنامه .............................................................................................42

فصل سوم یافته ها و نتایج ................................................................................44

1-3 ترکیب پسماندهای جامد ...............................................................................45

2-3 اتاقک نگهداری موقت پسماندهای بیمارستانی .....................................................45

1-2-3 اتاقك نگهداری موقت باید با مشخصات زیر در داخل موسسه طراحی شود .................45

3-3 نتایج ........................................................................................................49

4-3 میزان تولید روزانه پسماند در بیمارستان مورد مطالعه ..............................................49

فصل چهارم نتیجه گیری و پیشنهادات ...................................................................64

1-4 نتیجه گیری .................................................................................................65

2-4 پیشنهادات .................................................................................................66

فصل پنجم منابع .................................................................................................69

منابع ..............................................................................................................70

فهرست جداول

عنوان                                                                                                 صفحه

جدول (1-1) : جدول طبقه بندی پسماند های پزشکی ویژه................................. 20

جدول (1-3) : ویژگیهای ظروف و کیسه های تفکیک پسماندهای پزشکی.................47

جدول (2-3) : توصیه هایی برای دفع پسماندهای پزشکی ویژه بدون تغییر.................47

جدول (3-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

فصل و نوع پسماند بر حسب کیلوگرم در شبانه روز..............................................50

جدول (4-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

بخش و نوع پسماند در نوبت اول در فصل گرم ....................................................51

جدول (5-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت دوم در فصل گرم ...................................................52

جدول (6-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت سوم در فصل گرم ..................................................53

جدول (7-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت چهارم در فصل گرم .................................................54

جدول (8-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت پنجم در فصل گرم....................................................55

جدول (9-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت اول در فصل سرد ....................................................56

جدول (10-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت دوم در فصل سرد ...................................................57

جدول (11-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت سوم در فصل سرد ..................................................58

جدول (12-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت چهارم در فصل سرد ................................................59

جدول (13-3) : میزان تولید پسماند در بیمارستان امام خمینی پلدختر به تفکیک

 بخش و نوع پسماند در نوبت پنجم در فصل سرد ..................................................60

جدول (1-4) : مقایسه چند شهر از نظر ترکیب پسماندهای بیمارستانی ..................... 65

فهرست اشکال

عنوان                                                                                                      صفحه

شکل (1-1) فرآیند اتوکلاو زباله......................................................................... 23

شکل (1-3) اتاقک نگهداری موقت پسماندهای بیمارستانی...................................... 45

شکل (2-3) : ظرف نگهداری پسماند نوک تیز بخش زنان و زایمان ................................61

شکل (3-3) : کانتینر زرد مربوط به پسماند اتاق عمل و آبی مربوط به پسماندهای معمولی..61

شکل (4-3) : کانتینرحمل زباله های معمولی(شبه خانگی) ......................................62

شکل (5-3) : کانتینرحمل لباسهای کثیف ...........................................................62

شکل (6-3) : کانتینرمخصوص زباله های عفونی بخش زنان .......................................63

شکل (7-3) کانتینر سبز رنگ حامل لباس های تمیز................................................63